Historia mieszkańców wsi Wrząsowice

Pierwsze zapiski o Wrząsowicach

 

DZIEDZICE WSI WRZĄSOWICE

Pierwszymi posesorami okazali się Melsztyńscy herbu Leliwa (księżyc niepełny, rogami do góry, a pośród niego gwiazda). Oni założyli Tarnów. Oni wybudowali zamek w Melsztynie. Częstym imieniem w tej rodzinie było Spicymierz w skrócie Spytko. Z tej rodziny królowie mianowali wojewodów i kasztelanów. Wnuk poprzedniego z czasów Łokietka od 1382 r. pełnił również urząd Wojewody Krakowskiego. Od 1385 r. Wrząsowice stanowiły jego dziedziczną własność. Na jego prośbę królowa Jadwiga przeniosła ok. 30 wsi z prawa polskiego na magdeburskie, a m.in. też Wrząsowice. (Reorganizacja wsi w oparciu o prawo niemieckie zaprowadzała samorząd mieszkańców i zwiększała dochodowość). Tenże Spytko otrzymał od Władysława Jagiełły w lenno część Podola. Zginął dnia 16 VIII 1399 w bitwie z Tatarami nad rzeką Worsklą (dopływem Dniepru) i Sinymi Wodami. Po jego śmierci Wrząsowice przeszły w inne ręce.

A oto jak wyglądał herb „Leliwa”:

W polu błękitnym półksiężyc złoty, nad którym takaż gwiazda. W klejnocie na ogonie pawim – samo godło. Labry herbowe błękitne, podbite złotem.

 

 

Rok 1450

Petrus Kanya (Kania) Nowy dziedzic Wrząsowic

W polu czerwonym chorągiew złota kościelna, o trzech polach, z frędzlami u dołu z zaćwieczonym na wierzchu takimż krzyżem kawalerskim. W klejnocie trzy pióra strusie.

 

Posesorzy Wrząsowic na kartach Historii.

1. Pierwsi nieznani.

2. Następni- Leliwici, a wśród nich najwybitniejszy; Spytko z Melsztyna. koniec XIV

3. Radwanici i Strzemienie.

4. Kaniowie

5. Wrząsowscy (Jan Wrząsowski).

6. Odrowążowie zwani też Pieniążkami. Był to ród możnowładców. Wydał kilku biskupów. np. Jana Prandotę. Iwo Odrowąż założył wiele klasztorów i kościołów Kaplica z relikwiami u Dominikanów w Krakowie. Wybudowali zamek w Szydłowcu.

7. Jan Siemieński, początek XVII w.

8. Stanisław Garwaski, około 1630 r., Kanonik Kapituły Katedr, w Krakowie.

9. Wydział Prawa Uniwersytetu Krakowskiego, bursa jurystów, od 1635 r. do 1772 r.

10. Kamera austriacka od 1778 do 1840 r.

11. Konopkowie, herbu Nowina z Modlnicy, Tomaszowic, Biskupic, Mogilan i Głogoczowa.

12. Grabowscy z Konar.

13. Lucyna z Bukowskich i Konstanty Wiszniewski (od 1893 r.), właściciel apteki pod Gwiazdą przy ul. Floriańskiej 15 w Krakowie.

14. Anna Wiszniewska i jej mąż Jan Firlej Bielański od 1923 r. Janina Wiszniewska i jej mąż Teodor Kosch, znany prawnik, absolwent UJ i adwokat w Krakowie.

15: Spadkobiercy Jana Bielańskiego i Teodora Koscha. Obecnie wnuk Teodora, Jan Kosch z rodziną mieszka we Wrząsowicach. W 1945 r. Obszar dworski „ Wrząsowice” nie został objęty dekretem PKWN o parcelacji nie przeszedł na Państwowy Fundusz Ziemi.

16. W latach 1920-24 na parceli podarowanej przez dziadków o powierzchni około 20 hektarów na pograniczu z Ochojnem rodzina Koschów wybudowała piękną murowaną piętrową willę według projektu znanego malarza Leona Wyczółkowskiego.

 

1847

 

SPIS MIESZKAŃCÓW WSI WRZĄSOWICE

 

Antoni Konopka - baron. Siedzibą klucza wsi, czyli tzw. dominium były Biskupice koło Wieliczki.

2. Wawrzyniec Łukasik,

3. Franciszek Łukasik,

4. Kasper Kowalczyk,

5. Szymon Struzik,

6. Franciszek Pabian,

7. Tomasz Krawczyk,

8. Szymon Ujma,

9. Jan Bruzda,

10. Jan Wojtasiński,

11. Jan Portka,

12. Krzysztof Kuc,

13. Karol Łukasik,

14. Bartłomiej Struzik,

15. Józef Bruzda,

16. Mateusz Pabian,

17. Antoni Kowalczyk,

18. Walentyn Ujma,

19. Jakub Chyszka,

20. Antoni Bruzda,

21. Walenty Chyszka,

22. Jan Wodziański,

23. Jan Krawczyk,

24. Kasper Muszyński,

25. Antoni Konopka,

26. Wojciech Pabian,

27. Wawrzyniec Luzar,

28. Franciszek Pabian,

29. Jan, nazwisko nieczytelne,

30. Adam Bruzda,

31. Franciszek Dębski,

32. Mateusz Orzechowski,

33. Wawrzyniec Gazda,

34. Ignacy Luzar,

35. Walenty Orzechowski,

36. Regina Wrona,

37. Apolonia Wrona,

38. Mateusz Rykała,

39. Tomasz Szczypka,

40. imię nieczytelne Machna,

41. Franciszek Łukasik,

42. Antoni Konopka baron - posesor klucza biskupickiego,

43. Kazimierz Pabian,

44. Michł Łukasik,

45. Florian Pabian,

46. Paweł Hyszko,

47. Paweł Struzik.

48. Ludwik Rudkowski,

49. Elżbieta Rządkowska,

50. Maria Bruzda,

51. Mateusz Struzik,

52. Józef Bruzda,

53. Regina Kowalczyk,

54. Antoni Turczak,

55. Józef Brandys,

56. Ignacy Krawczyk,

57. Maria Muszyńska,

58. Franciszka Balina,

59. Józef Orzechowski,

60. Maria Portczyna,

61. Agnieszka Drażniowska.

 

1896

 

Oświata we Wrząsowicach

 

Pierwszymi pionierami na niwie oświaty we Wrzosowicach byli: H.Szczepka, A.Kirliciński, A.Perówna, Stefan Żerómski nauczycielki wiejskie owych czasów nazywał „Siłaczkami”. Z powodu częstych zmian trudno wymieniać wszystkie osoby zatrudnione w szkole Wrząsowskiej. Nauczycielki pochodziły ze zubożałych rodzin: robotniczych, rzemieślniczych i chłopskich. Kształciły się na 2-letnich seminariach nauczycielskich i kursach pedagogicznych.

 

Przeminęły szybko czasy austriackie, a później polskie po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Ciężko się żyło ludziom za czasów okupacji. Po II wojnie mimo awansu organizacyjnego szkoła we Wrząsowicach borykała się z trudnościami lokalowymi. (Zmieniono nazwy szkół powszechnych na podstawowe). Również szkołę we Wrząsowicach przemianowano na 7-klasową. Dwie klasy bezpłatnie wynajmowano w willi Państwa Koschów.

 

W 1961 r. założono Komitet Budowy Szkoły. W jego skład weszli wybitni aktywiści, nieprzeciętnej miary społecznicy: L. Siwarski, J. Musiał, obaj bracia Ujmowie, S. Kamiński, J. Orzechowski, D. Myśków oraz St. Kosch, wnuk Teodora i wielu, wielu innych. Pracę przy budowie posuwały się niezwykle szybko naprzód. Na podkreślenie zasługują czyny społeczne. Budowę rozpoczęto w 1962 r., a oddano szkołę do użytku dzieci i młodzieży w sierpniu 1965 r.